Kết quả giao hàng từ ngày 01- 31/7/2015 đạt 589.323 tấn, trị giá FOB 235,868 triệu USD, trị giá CIF 247,695 triệu USD. Lũy kế xuất khẩu từ 01/01  - 31/7/2015 đạt 3,301 triệu tấn, trị giá FOB 1,367 tỷ USD, trị giá CIF 1,410 tỷ USD.

Trong tuần từ ngày 31/7 – 06/8/2015, giá lúa khô tại kho khu vực đồng bằng sông Cửu Long loại thường dao động từ 4.900 – 5.000 đồng/kg, lúa dài khoảng 5.100 – 5.200 đồng/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 6.400 – 6.500 đồng/kg, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 6.200 – 6.300 đồng/kg. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn hiện khoảng 7.150 – 7.250 đồng/kg, gạo 15% tấm 6.950 – 7.050 đồng/kg và gạo 25% tấm khoảng 6.800 – 6.900 đồng/kg.

Nhận định khuynh hướng thị trường

Trong tuần từ ngày 31/7 đến 06/8/2015 có những thông đáng chú ý sau:

Thái Lan bắt đầu tuần này với tin tức về việc hoãn đấu thầu gạo cấp thấp từ cuối tháng 7 sang đầu tháng 8/2015. Các nỗ lực đang diễn ra nhằm kiểm tra hàng tồn kho để đảm bảo chất lượng gạo – hiện cũng đang được chào bán cho ngành chăn nuôi. Điều này diễn ra vào cuối tuần qua, trong khi cũng có bàn tán về việc tận dụng gạo cấp thấp cho sản xuất nhựa sinh học như một cách nữa để tận dụng lượng gạo tồn kho này trước khi tiếp tục bị giảm phẩm chất. Cũng có nguồn tin cho rằng sẽ có thầu bán ra 500 ngàn tấn gạo chất lượng cao vào đầu tháng 8. Hiện chưa có thêm thông tin chi tiết. Thái Lan đang điều chỉnh mục tiêu xuất khẩu. Nguồn tin từ Bộ Thương mại đăng trên báo Thái Lan cho thấy điều chỉnh nhằm phù hợp với môi trường kinh tế toàn cầu khó dự đoán – đang khiến ngành xuất khẩu gạo gặp thêm nhiều thử thách.

Thị trường Pakistan tuần này cũng giảm khi giá trong nước tăng 30PKR/kg, và các nhà xuất khẩu gạo tiếp tục tìm kiếm giao dịch với Đông Phi, nhưng nhìn chung ít quan tâm. Mùa mưa cũng không hỗ trợ với việc thực hiện giao hàng các tàu hiện có, vì có trì hoãn toàn bộ chuỗi cung ứng.

Lo ngại mùa mưa tại Ấn Độ nhận được hỗ trợ nhờ lượng mưa nhiều, rút ngắn chênh lệch giữa lượng mưa hiện tại so với bình thường. Lượng mưa tại Ấn Độ hiện thấp hơn bình thường 3%, và với đồng rupee suy yếu, lượng mưa tốt đã gây áp lực lên giá gạo vào tuần này. Môi trường kinh doanh tại Ấn Độ khá yên tĩnh, và như những nơi khác, tập trung đổ dồn vào thu hoạch vụ tới. Thị trường trong nước cũng bàn tán về sản lượng basmati tăng 10%, chắc chắn sẽ gây áp lực lên giá, đặc biệt khi nhu cầu quay lại thị trường của Iran vẫn chưa rõ ràng.

Indonesia bị đẩy vào tình thế phải nhập khẩu gạo khi báo chí nước này cho biết cơ quan quản lý thiên tai quốc gia cho biết 34 tỉnh lớn trên cả nước đang đối mặt với hạn hán do hiện tượng El Nino và thêm vào đó là rủi ro hỏa hoạn. Mùa khô dự kiến đỉnh điểm vào tháng 9, trong khi dự kiến đến tháng 11 mới có mưa. Tin tức này làm dấy lên lo ngại về sản xuất gạo tại Indonesia và dự báo của nhiều người về việc nhu cầu nhập khẩu được định hình như thế nào từ áp lực của hiện tượng El Nino.

          Báo chí Philippines tuần qua cũng tập trung vào mối đe dọa từ hiện tượng El Nino, đặc biệt khi giai đoạn thiếu hụt nguồn cung đã bắt đầu, kéo dài gần hết quý 3 hàng năm. Thị trường gạo Philippines sẽ được thử thách khi thiếu nguồn cung mới, cũng như đe dọa từ hiện tượng El Nino đang dần hiện rõ đối với sản xuất gạo nước này – bắt đầu thu hoạch vào quý 4/2015. Với hạn ngạch nhập khẩu có thể ở mức 805,2 ngàn tấn, thuế suất 35%, tin tức về việc nhập khẩu 300 ngàn tấn trong tuần qua cho thấy nước này đang tiến hành cấp phép. Mức này cao hơn so với mua trước đó của NFA tính đến thời điểm hiện nay, cũng như khả năng thỏa thuận 250 ngàn tấn vẫn chưa rõ ràng với việc hiện tại không có thỏa thuận nào. Giá trong nước ổn định có thể là lý do vì sao không có thêm quan tâm thương mại. Đe dọa từ hiện tượng El Nino đến sản xuất sẽ là nhân tố quyết định dẫn dắt thị trường Philippines.

Iran đang đàm phán với Mỹ và các nước khác nhằm dỡ bỏ lệnh cấm vận và mở cửa cho nhiều giao dịch thương mại gạo hơn nữa - yếu tố được các nhà xuất khẩu trên khắp thế giới chào đón. Các nhà xuất khẩu Ấn Độ tự tin rằng họ sẽ duy trì được thị phần chi phối của mình, và Mỹ cũng đang tiến hành các thỏa thuận với Iran, trong khi hầu hết các nước xuất khẩu khác như Thái Lan và Nam Mỹ hào hứng với khả năng này vì vốn đã có những thỏa thuận thành công trước đó với Iran.

Hiệp định Xuyên Thái Bình Dương (TTP) cho thấy Nhật Bản dành 70 ngàn tấn gạo nhập khẩu miễn thuế cho Mỹ, thấp hơn yêu cầu ở mức 175 ngàn tấn từ Mỹ nhằm đổi lại việc duy trì biểu thuế nhập khẩu cao tại Nhật. Trong khi đó, TTP được cho rằng gây tác động đến gốc rễ của thương mại thế giới, thỏa thuận về gạo này và thỏa thuận khác về thuế nhập khẩu linh kiện ô tô tại Mỹ là những hạng mục còn dang dở đang trên lộ trình tiến tới thỏa thuận giữa Mỹ và Nhật. Trong 770 ngàn tấn gạo nhập khẩu, thì chỉ có 100 ngàn tấn được dùng để tiêu thụ trực tiếp trong khi lượng còn lại dùng trong tiêu thụ công nghiệp. Thêm 10 ngàn tấn nhập khẩu miễn thuế cũng được dành cho Úc, một thành viên của TTP.

Nigeria cũng đang tiến hành các bước nhằm thu hồi nợ thuế nhập khẩu quá hạn cho Cục Hải quan Nigeria (NCS) – khi báo chí nước này cho biết đã niêm phong các kho chứa và bất động sản của bốn nhà nhập khẩu lớn của nước này vì lý do từ chối thanh toán nợ thuế hải quan quá hạn lên đến tổng cộng 23 tỷ Naira. Bốn nhà nhập khẩu đó là Stallion/Popular Foods/Masco Agro, Olam Farms, Ebony Agro và Conti Agro (Milan). Tin tức này xuất phát từ việc giá tại Nigeria đang tăng, cho thấy nỗ lực kiểm soát doanh thu xuất khẩu dầu thô sụt giảm và kiểm soát tiền tệ nhằm tối thiểu hóa sự suy yếu của đồng naira (tiền tệ của Nigeria). Giao thương giữa các nước với Nigeria vẫn yếu, thậm chí khi một số báo cáo cho thấy hoạt động biên mậu tăng. Bản cáo trạng của bốn công ty nợ thuế nhập khẩu dựa trên cáo buộc việc từ chối trả thuế quá hạn dựa trên hạn ngạch gạo năm 2014 -

vượt mức hạn ngạch được cấp đến ngày 23/6/2015.

Thị trường tập trung vào vụ thu hoạch sắp tới của Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan, Miến Điện và Cambodia, cũng như một số các thị trường nhập khẩu quan trọng như Trung Quốc (bắt đầu thu hoạch vào đầu tháng 10), Indonesia (thời tiết khô hạn và hiện tượng El Nino) và Philippines (cũng bị ảnh hưởng bởi hiện tượng El Nino) đang định hình thị trường các tháng cuối năm.

Môi trường kinh doanh đầy rủi ro, lo ngại về đồng dollar yếu và thái độ do dự của giới thương nhân trước thềm thu hoạch vụ chính giữ cho thị trường yên tĩnh và đang tìm kiếm các khuynh hướng. Cần quan sát giá gạo và sản xuất trong nước tại Nigeria do thiếu nguồn cung từ nhập khẩu đang đẩy giá tăng và nhập khẩu trở nên hấp dẫn hơn (biên mậu và chính thống). Mức độ hoạt động phụ thuộc vào các nỗ lực của chính phủ nhằm duy trì kiểm soát tiền tệ và nhập khẩu gạo. Châu Phi cũng lo ngại về vấn đề thời tiết, hy vọng mưa nhiều hơn từ thời điểm hiện tại cho đến tháng 9 nhằm hỗ trợ cho vụ mùa sắp tới.

Về khuynh hướng giá

Thị trường Trung Quốc đang thu hoạch, giá gạo hạt dài đầu vụ giảm 1 USD/tấn, trong khi giá gạo hạt dài và gạo hạt vừa trong thời gian sắp tới trên thị trường nội địa tăng tương đối. Đồng yuan tuần này ổn định.  Giá gạo Indonesia giảm dù đồng IDR tăng nhẹ. Đồng IDR giảm giá so với đồng dollar làm cho giá tính theo đồng dollar giảm. Pakistan ghi nhận giá trong nước giảm mạnh đáng kể do thiếu hẳn quan tâm từ người mua, khi giá giảm 15$/tấn, nhưng không ảnh hưởng đến giá FOB – vẫn đang duy trì ở mức cũ, nhưng tạo ra nhiều cơ hội cho đàm phán.

Ấn Độ ghi nhận thị trường basmati suy yếu và giá gạo non-basmati ổn định, nhưng đồng rupee yếu đang đẩy giá gạo tính theo đồng dollar giảm. Giá gạo Philippines ổn định, nhưng với việc đồng peso yếu đẩy giá tính theo đồng dollar giảm tận 5 USD/tấn. Các yếu tố chính tuần này là đồng dollar mạnh, hỗ trợ cho thị trường tăng giá, thậm chí khi giá trong nước dao động trong biên độ mạnh.

          Tuần này xuất khẩu gạo của 5 nước xuất khẩu lớn giảm 11,2% so với tuần trước, chỉ xuất khẩu của Mỹ tăng. Xuất khẩu của Thái Lan đạt 199.000 tấn, giảm 20,4% so với 247.000 tấn của tuần trước. Xuất khẩu gạo của Ấn Độ từ 181.000 tấn giảm còn 162.000 tấn. Xuất khẩu gạo của Pakistan giảm 16,3% hay giảm 8.000 tấn còn 41.000 tấn. Xuất khẩu gạo của Mỹ đạt 106.000 tấn, tăng 14.000 tấn so với xuất khẩu 92.000 tấn trong tuần trước. Lũy kế xuất khẩu trong năm đến nay của 5 nước xuất khẩu lớn tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước, tăng 8,8% so với tuần trước./.

Nguồn: Bản tin VFA

Thái Chuyên

​